Tr. gökbilim İng. astronomy Fr. ve Alm. Astronomie Es. T. felekiyat

Tanım

Türkçede gökbilim de denilen astronomi, gök cisimlerini ve olaylarını inceleyen bir bilim dalıdır. Aynı zamanda ilk medeniyetlere kadar geri giden, en eski bilimsel uğraşlardan da biridir. Örneğin, Babillilerin ünlü astronomisi, yıldızlara tapan Babillilerin dinine dayanıyordu, bu dinin ve pratiğin hizmetinde idi. Yıldızlar üzerinde yapılan inceden inceye gözlemler, güneş ve ay tutulmalarının hesaplanması, hep dini-pratik amaçlar içindi. Yunanlılar, Babillilerin zengin gözlem gereçlerinden yararlanmışlar, ama sonunda, bu pratiğin emrindeki dağınık gereçlerden Anaximandros’tan Ptolemaios’a kadarki çalışmalarıyla – gökyüzünün bilimsel bir görünüşünü çizen bir teori kurmuşlardır. İlk filozof olarak kabul edilen Thales’in de MÖ. 585 yılındaki güneş tutulmasını önceden hesaplayıp haber verdiği söylenir. Bunu yaparken büyük ölçüde Babil astronomisine dayandığı düşünülmektedir. Yine Pythagorasçılar da Antik çağda astronomi alanında önemli teoriler ortaya koymuşlardır. Bazıları Kopernik ‘ten önce güneş merkezli bir evren sistemini bile düşünmüştür. Ancak Aristotles’in geosentrik evren anlayışı o dönemde daha ağır basmıştır. Platon, Yasalar adlı eserinde yöneticilerin öğrenmesi gereken bilgilerin içine astronomi bilgisini de katar. Astronomi, Ortaçağ’da da yedi özgün sanat ‘tan biridir. Ortaçağ ‘ın genel evren tablosu da Aristoteles-Ptolemaios sistemi ‘ne dayanan bir astronomi anlayışının ürünüdür. Modern çağların astronomi modelleri ise ilk olarak Rönesans döneminde ortaya çıkmaya başlamıştır. Burada Nikolaus Kopernikus , Tycho Brahe , Giordano Bruno , Johannes Kepler ve Galileo Galilei gibi önemli astronomların isimleri sayılabilir.

Ayrıca Bkz.

astroloji
Kopernik