İng. simple ideas Fr. les idées simples Alm. einfache Ideen Es. T. tasavvurat-ı basite
Tanım
John Locke’un insan düşüncesinin en temel öğesi olduğunu söylediği idelerin iki türünden (basit ve karmaşık) biridir. Buna göre, insan zihni basit ideleri kendi yapamaz. Bunlar insan zihninin duyum ve düşünüm yoluyla (bazen de her ikisiyle birlikte) pasif bir şekilde edindiği idelerdir. Locke, insanın anlama yetisinin (bkz. anlık) basit ideler karşısındaki bu durumunu ayna analojisiyle şöyle anlatır: “Bir ayna, önüne konulan nesnelerin kendinde ürettiği imgeleri ya da ideleri nasıl reddedemez, değiştiremez ya da yok edemezse, anlık da bu ideler zihne sunulduğu zaman onları reddedemez, kazıldıktan sonra değiştiremez ve silip yenilerini kendisi yapamaz”, der. Locke, basit ideleri anlığın onları edinimleri açısından kategorize eder. Buna göre bir veya birden çok duyu aracılığıyla edindiğimiz basit idelere örnek olarak, katılık, uzam, biçim, hareket vb. verirken, düşünümün basit ideleri olarak başlıca algı ve istenç idelerini sıralar. Yine hem duyum hem de düşünümün ideleri olan başlıca basit ideler ise, haz ve acıdır. Locke’a göre, insan zihni tüm karmaşık idelerini ancak temeldeki bu basit ideler aracılığıyla oluşturabilir.