İng. The German Enlightenment Fr. le Siècle des lumières allemand Alm. die deutsche Aufklärung

Tanım

Avrupa’da Aydınlanma çağı olarak bilinen dönemin özelliklerinin 18.yy ortalarından itibaren Alman devletleri içinde de (Prusya başta olmak üzere) kendini göstermeye başlamasına Alman Aydınlanması ismi verilmektedir. O dönemde Almanya irili ufaklı ve despotik yöneticileri olan pek çok devlete bölünmüş olduğundan, Fransa’da başlayan ve gelişen Aydınlanma çığırına ilişkin fikirlerin yayılması da mümkün olmamıştır. Alman Aydınlanmasının hemen hemen hiç özgür olmayışı, başlıca fikirlerini İngiliz ve Fransız Aydınlanma felsefelerinden devşirmesi, Alman tarihinin kaderi ile de ilgilidir. Reformation’un çıktığı yer ve bu büyük din akımının yarattığı çok uzun süren kargaşalıkların ağırlık merkezi olan Almanya, bu arada Avrupa’da oluşan büyük kültür sürecine katılamamıştı. Almanya’da Fransızlardan sonra İngiliz Aydınlanması’na yöneliş, ampirist görüşlerin geniş şekilde yayılmasına ve benimsenmesine yol açmıştır. Öyle ki Almanya’da Descartes’in yerini tamamıyla Locke almıştır. Başlıca Alman Aydınlanma düşünürleri olarak, Christian Wolff, Herder, Goethe, Friedrich Schiller ve Immanuel Kant sayılabilir.

Ek Bilgi

Macit Gökberk, Alman Aydınlanma filozofları anlatısını Leibniz etkisiyle Alman felsefesinin 17.yy’ın ikinci yarısında yeniden canlandığı dönemden itibaren onun da etkisiyle ortaya çıkan Christian Thomasius ve Christian Wolff ile sınırlamıştır. Dolayısıyla sözünü ettiğimiz diğer filozoflara farklı başlıklar altında yer verir.

Ayrıca Bkz.

aydınlanma
Fransız Aydınlanma Felsefesi
İngiliz Aydınlanma Felsefesi