İng. Nathan the Wise Fr. Nathan le Sage Alm. Nathan der Weise

Tanım

Aydınlanma döneminin önemli yazar ve filozofu Gotthold Ephraim Lessing’in 1779’da yayınlanan, hararetli bir dinsel tolerans savunusu olan tiyatro oyunudur. Oyun, ilk kez ancak Lessing’in ölümünden sonra 1783’te sahneye koyulabilmiştir. Gökberk’in anlatısına göre eserde, “Sultan Salahattin Yahudi bilgesi Nathan’a Yahudilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlıktan hangisinin “en doğru din” olduğunu sorar. Nathan bu soruyu bir öykü ile yanıtlandırır. Zengin bir ailede babadan oğula kalan bir yüzük varmış; oğullardan hangisine kalacağını babanın kararlaştırdığı yüzük kime geçerse, o öteki kardeşlerinden üstün olurmuş. Babalardan biri üç oğlunu da aynı derecede sevdiği için, aralarında bir ayrılık yapmaya kıyamamış, eldekinin tıpkısı olan iki yüzük daha yaptırıp her oğluna bir yüzük bırakmış. O öldükten sonra oğullardan hangisinin üstün olacağını kimse bilememiş, çünkü yüzüklerden hangisinin sahici olduğunu kimse ayıramamış. Lessing bu öyküsünde üç büyük dinin doğruluğunu aynı düzeye yerleştirmekte, dolayısıyla tarihî (positif) dinler arasındaki çekişmelerin üstüne yükselten hoşgörürlüğü (tolerance) öğütlemektedir.”

Ayrıca Bkz.

G. E. Lessing
Aydınlanma Çağı