Alm. Wissenschaftslehre İng. “Doctrine of Science” veya “Theory of Scientific Knowledge” (SEP) Fr. Doctrine de la science (1843 çeviri)
Tanım
Johann Gottlieb Fichte’nin 1784 yılında yazdığı ancak daha sonra yaptığı düzeltmelerle klasik olan son halini 1804 baskısında alan orijinal ismi Grundlage der gesamten Wissenschaftslehre olan kitabının sıklıkla kısa şekliyle Wissenschaftslehre olarak anılan adının Gökberk tarafından Türkçe söylenmiş hali. Aslında Wissenschaftslehre sözcüğü de, Fichte tarafından ortaya koyulmuş olan teknik bir terimi ifade etmektedir. Kitap kısaca Fichte’nin Kant okumalarına dayandırdığı bir tür transandantal idealizmi anlatmaktadır. Burada özellikle, Kant’ın aşkın ben kavramı üzerinde durarak, bu “aşkın ben”in nasıl olup da hepimizde bulunabildiği meselesi üzerinde durulur. “İlk ben”in ya da “mutlak ben’’in bölünüp sayısız öznelere dağılması yüzünden hepimizde bir “aşkın ben”in varolduğu belirtilir. Fichte “ben” ya da “bilinç” derken aslında böylesi bir tümel bilinci anlamaktadır.
Ek Bilgi
Kitabın kısaltılmış adı da olan Wissenschaftslehre teriminin İngilizce ve Fransızca karşılıkları kullanıldıkları yere ve kişiye göre değişmektedir. Burada sadece örneklendirmek açısından verilmiştir. İngilizcesi için Stanford Felsefe Ansiklopedisi‘nin Fichte maddesi, Fransızcası için ise Fransa’da 1843 yılında basılan P. Grimblot çevirisinin (Principes de la Doctrine de la science) başlığı kulanılmıştır.