İng. scientific socialism Fr. socialisme scientifique Alm. Wissenschaftlicher Sozialismus Es. T. İlmî İştirakiyyûn mezhebi (İFE)
Tanım
Marksist teoride, toplumsal dönüşüm için zorunlu görülen ekonomik ve siyasal faktörlerin empirik ve tarihsel analizine dayanan bir sosyalizm biçimine işaret eder. İfadeyi ilk kez Mülkiyet Nedir? (Qu’est-ce que la propriété?) isimli eserinde Fransız anarşist filozof Proudhon kullanmıştır. Ancak bu yaklaşıma gerçek içeriğini kazandıran kişi Marx’ın dostu Friedrich Engels olmuştur. Engels, özellikle Ütopyacı ve Bilimsel Sosyalizm isimli kitabında Marx’ınkinden daha katı ve determinist olan kendi Marksizm versiyonunu bu ifade ile betimler. Marksist bilimsel sosyalizm kendini özellikle ütopyacı olarak tanımladığı Fransa’da Saint-Simon’un, İngiltere’de ise Roger Owen’ın temsil ettiği sosyalizm anlayışına karşı ortaya koyar. Bilimsel sosyalizme göre, ütopik sosyalizm toplumsal değişimin geleceğe ilişkin ortaya koyulmuş pozitif ideallere dayalı olarak ortaya çıkacağını söyleyen naif bir öğretidir. Bilimsel sosyalizme göre ise ancak bilimsel bir tarih teorisinden türeyecek bir sınıf çatışması gerçek sosyalizmi meydana çıkaracaktır.
Ek Bilgi
Macit Gökberk’te bu ifade sadece “Karl Marx bilimsel sosyalizmin kurucusudur” cümlesinde geçmektedir. Sonrasında ise ne tekrar edilir ne de tam olarak açıklanır.