Tr. duyumsamazlık İng. apathy Fr. apathie Alm. Apathie Es. t. fıkdan-ı hassasiyet >Antik Yunancadaki  a ( “-sız” – olumsuzluk veren ön ek) + pathos ( “acıma, keder vb. güçlü duygu” veya “tutku”) sözlerinin birleşiminden türemiştir.

Tanım

Türkçede duyumsamazlık olarak yerleşmiş Antik Yunanca bir kavramdır. İnsanın duygulardan bağımsız olması durumuna işaret eder. Apatheia, Stoa ahlakının idealidir. Ancak doğal itkileri, insan için doğal olan duyguları duymamak değil, akılla ilişiği olmayan duygulara, aşırı itilimlere meydan vermemek, bunların doğmasını önlemek anlamına gelir. Stoacılar tarafından apatheia aracılığıyla tutkuların üstüne yükselme ile “içten bağımsız olmaya”, dolayısıyla mutluluğa ulaşılabileceğine inanılmaktadır.

Ek Bilgi

Macit Gökberk kitabında, apatheia karşılığı olarak “tutkuların üstüne yükselme”, “duygulanımlardan bağımsız olma”, “duygusuzluk” gibi ifadeler kullanıyor. Bu karşılıklar duygu, tutku ve duygulanım gibi kavramları içeriyor olmaları açısından daha doğru gibi görünüyorlar. Zira , 1942 Felsefe ve Gramer Terimleri Sözlüğü ve sonrasında Akarsu’da da kullanılmış olan duyumsamazlık ifadesi, duyum yani fiziksel algılama ile ilgili bir kelimeden türetilmiş oysa pathos duygu anlamına geliyor ve bu daha soyut ve genel bir düşünce olan içsel bir duruma işaret ediyor.Bu kavram için, bize göre, duyumun değil de, duygunun olmamasıyla ilgili  “duygusuzluk” benzeri bir karşılık bulunması daha doğru görünüyor.

Ayrıca Bkz.

pathos
duygulanım