İng. Alexander the Great Fr. Alexandre le Grand Alm. Alexander der Große // İslam kültüründeki bir yorum geleneğine göre, Kur’an’da kendisine büyük güç ve imkân verildiği bildirilen Zülkarneyn isimli kişinin Büyük İskender olduğuna inanılmaktadır.
Tanım
Büyük İskender (M.Ö. 356-323), sadece antikçağın değil, dünya tarihinin de en ünlü kumandan ve hükümdarlarından biridir. Babası II. Philipp’i takiben 20 yaşında Makedonya Krallığı tahtına geçmiş ve 13 yıl gibi kısa bir zaman içinde krallığı, sınırları Yunanistan’dan Hindistan’a kadar uzanan Antikçağ’ın en büyük imparatorluklarından biri haline getirmiştir. Aristoteles, İskender’in öğretmeni idi. M.Ö. 343 yılında Philipp oğlu İskender’i yetiştirmek üzere onu sarayına çağırmıştır. Aristoteles İskender’in eğitimi ile aşağı yukarı üç yıl ilgilenmiştir. Babasının İskender’e yönetimde ve orduda görevler vermesi üzerine, Aristoteles de memleketi Stageiros’a dönmüştür. İskender’in seferleriyle, Yunan kültürü Akdeniz’in doğusuna, Asya’nın içerlerine kadar yayılmıştır. Hellenizm denilen bu süreçte, Yunan felsefesi de Doğu’ya ulaşmıştır. Yunan siyasi hayatının üçüncü dönemi olarak görülen ve Hellenistik dönem ismi verilen bu çağda, düşünce hayatı da yeni merkezler kazanmış, bunların karşısında Atina, yavaş yavaş önemini yitirmiştir. Bu gelişmenin kültür tarihi bakımından büyük sonuçları olmuştur. Hellenistik çağda Yunan Kültürü kendi içine kapalı olmaktan çıkmış, Akdeniz çevresinde – başlangıçta özellikle Doğu Akdeniz ve Mısır’da – oturan ulusları birleştiren büyük bir kültür akımının içinde yer almış ve bu sürecin temeli olmuştur. Bu süreç, aslen İskender’in ölümünden sonra Doğu Akdeniz çevresinde kurulan Hellenistik devletlerde Yunan ve Doğu düşüncelerinin karşılaşıp birbirleriyle kaynaşmasıyla başlamıştır. Ancak Doğu ile Batının insanlarını bir araya getiren tipik Hellenistik şehirler, ve çeşitli dinlerin kaynaşması süreci Büyük İskender’in seferleri sırasında başlamıştır.