İng. individualism Fr. individualisme Alm. Individualismus Es. T. ferdiyye mezhebi (İFE), ferdaniye (TDK 1942) > İFE sözlüğünde sadece bir yerde şahsiyye olarak da geçiyor.

Tanım

Ortaklaşa veya toplumsal olan yerine bireysel olanın, bireysel çıkarların önemine vurgu yapan görüşleri tanımlamak üzere kullanılan isimdir. Bu görüş tarzı, pek çok alanda kendini farklı şekillerde gösterir. Toplumsal ve siyasal bireycilik, günümüzde genel olarak liberalizm ile bağlantılı olarak ele alınmaktadır. Burada vurgulanmaya çalışılan şey, topluma veya devlete karşı bireyin hakları ve özgürlüklerinin ön planda tutulması gerekliliğidir. Ahlaki anlamda bireycilik ise her ne kadar günlük dilde olumsuz bir anlam ifade ediyorsa da felsefi bir doktrin olarak toplumsal alanda belirleniyor gibi görünen ahlaki olana ilişkin bireye bir özerklik tanıması ve insanın bireysel sorumluluklarına işaret etmesi açısından günlük anlayıştan ayrılır. Bireycilik, birey kavramıyla bağlantılı olmakla birlikte, tarihsel gelişimi açısından daha çok modern toplumsal yaşamın bir sonucu olarak ortaya çıkmış bir öğreti gibi tanımlanmaktadır. Diğer pek çok -izm gibi, ilk kez 19.yy’da isimlendirilip kullanılmaya başlanmıştır.

Ek Bilgi

Gökberk’in kitabında, bireycilik iki yerde geçmektedir. Her ikisi de Antik dönem bireyciliğiyle ilgili anakronik olduğu düşünebilecek kullanımları içerir. Birinde Sofistler dönemi Atinası’nda gelişen demokrasi ve bireycilik, diğerinde ise Stoacılığın kozmopolitanizm ile bireyciliği nasıl uzlaştırdığından bahsedilmektedir.

Ayrıca Bkz.

liberalizm
sosyalizm